«Τι Θεός, τι μη Θεός και τι αναμεσό τους;» (Γ. Σεφέρης) «Πάτερ υμών ο εν τοις ουρανοίς, στον ουρανό κανείς» (Ν. Καρούζος) Θεέ, άφησες τους φτωχούς φτωχοί να είναι, γιατί ήτανε οι πόθοι τους πιο όμορφοι απ’ τον Παράδεισό σου (ΜΠΡΕΧΤ)
1. Μπέρτολντ Μπρεχτ, «Ύμνος στο Θεό»
Βαθιά στις σκοτεινές κοιλάδες πεθαίνουνε οι πεινασμένοι.
Αλλά εσύ τους δείχνεις το ψωμί, και τους αφήνεις να πεθάνουν.
Εσύ έχεις θρονιαστεί αιώνιος κι αόρατος
κι αστράφτεις ανελέητος πάνω απ’ το αιώνιο Σχέδιό σου.
Άφησες να πεθάνουν οι νέοι και οι χαροκόποι
μα αυτούς που θέλαν να πεθάνουν, δεν τους άφησες…
πολλοί από κείνους τώρα έχουν σαπίσει
πιστεύανε σε σένα, και πεθάναν γεμάτοι εμπιστοσύνη.
Άφησες τους φτωχούς φτωχοί να μείνουν χρόνια και χρόνια
γιατί ήτανε οι πόθοι τους πιο όμορφοι απ’ τον Παράδεισό σου.
Πεθάνανε, αλίμονο, πριν δουν το φως σου
πεθάνανε μακάριοι, όμως – και σαπίσαν παρευθύς.
Λένε πολλοί πως δεν υπάρχεις και τόσο το καλύτερο.
Μα πώς μπορεί να μην υπάρχει αυτό που μπορεί έτσι να
ξεγελά;
Αφού τόσοι και τόσοι ζούνε από σένα και δεν μπορούν χωρίς
εσένα να πεθάνουν –
πες μου, τι σημασία έχει – το ότι δεν υπάρχεις;
(Μπ. Μπρεχτ, Ποιήματα, μτφ. Μάριος Πλωρίτης, Θεμέλιο)
2. Τάσος Λειβαδίτης, «Το υπόγειο»
Αν άρχιζε ο Θεός μια μέρα να μετράει όσα έφτιαξε,
άστρα, πουλιά, σπόρους, βροχές, μητέρες, λόφους,
θα τέλειωνε ίσως κάποτε. Εγώ κάθομαι εδώ ολομόναχος,
μέσα σε τούτο το υπόγειο, έξω βρέχει,
και μετράω τα σφάλματα που έκανα, τις μάχες που έδωσα,
τις δίψες, τις παραχωρήσεις,
μετράω τις κακίες μου, κάποτε θαυμαστές, τις καλοσύνες μου
συχνά επηρμένες, μετράω, μετράω, δίχως ποτέ μου να τελειώνω
– α εσείς, εσείς ταπεινώσεις, αλτήρες της ψυχής μου,
βαθύ, θρεπτικό ψωμί, αιώνιε πόνε μου,
όλη η δροσιά του μέλλοντος τραγουδάει μες στις κλειδώσεις μου
την ίδια ώρα που μου στρίβει το λαρύγγι η πείνα χιλιάδων
φτωχών προγόνων,
κι ω ήττες, συντρόφισσές μου, που μέσα σε μια στιγμή
με λυτρώσατε απ’ τους αιώνιους φόβους της ήττας.
Είμαι κι εγώ ένας Θεός μες στο δικό του σύμπαν, σε τούτο
το υγρό υπόγειο, έξω βρέχει,
ένα σύμπαν ανεξιχνίαστο κι ανεξάντλητο κι απρόβλεπτο,
ένας Θεός καθόλου αθάνατος,
γι αυτό και τρέμοντας από έρωτα για κάθε συγκλονιστική
κι ανεπανάληπτη στιγμή του.
(Τάσος Λειβαδίτης, Ποίηση, τ. I, Κέδρος)
3. Ζακ Πρεβέρ, «PATER NOSTER» (Πάτερ υμών)
Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς
Μείνε εκεί
Κι εμείς θα μείνουμε στη γη
που κάπου-κάπου είναι όμορφη
Με τα μυστήρια της Νέας Υόρκης
Και μετά με τα μυστήρια των Παρισίων
Που είναι αντάξια αυτών της Τρινιτέ
Με το μικρό της κανάλι του Ουρκ
Το μεγάλο Κινέζικο τείχος της
Τη ριβείρα της του Μορλαί
Τις αταξίες της του Καμπαί
Με τον Ειρηνικό Ωκεανό της
Και τις δυο λιμνούλες της του Κεραμικού
Με τα καλά παιδιά και τα κακά
υποκείμενά της
Με όλα τα θαύματα του κόσμου
Που είναι εδώ
Απλά πάνω στη γη
Προσφορά σε όλον τον κόσμο
Διασκορπισμένα
Αυτοθαυμαζόμενα που είναι
τέτοια θαύματα
Και που δεν τολμά να το ομολογήσει
Όπως μια ωραία κόρη που δεν τολμά
να δείξει τη γύμνια της
Με τα φοβερά δεινά
του κόσμου
Που είναι λεγεώνες
Με τους λεγεωνάριούς τους
Με τους βασανιστές τους
Με τους κυρίαρχους του κόσμου
Με τις εποχές
Με τα χρόνια
Με τις ωραίες κόρες και τους γερο-μαλάκες
Με το άχυρο της αθλιότητας που σαπίζουν
μέσα στο ατσάλι των κανονιών.”
4. … Χάρις Αλεξίου: «Θεός αν είναι»…